Je hoort wel eens iemand zeggen dat zijn favoriete bierstijl “Trappist” is. Daar doe je deze bieren echter ernstig tekort mee.
Trappist is namelijk geen stijl, maar een label. En binnen dat kader mag iedere denkbare bierstijl gebrouwen worden. Zo brouwen de trappisten niet alleen Dubbels en Tripels, maar ook Zwickelbier, IPA en zelfs Stout.
Om Trappistenbier te kunnen kaderen, moeten we de geschiedenis induiken. De Orde der Cisterciënzers ontstond in eind elfde eeuw toen abt Octavo Arnolfini de regel van Benedictus invoerde. Het belangrijkste element was dat de monniken in hun eigen onderhoud moesten voorzien.
In de zeventiende eeuw evolueerde dit onder abt Jean de Rancé tot een nog striktere vorm genaamd Strikte Observantie. Kloosterlingen sloten zich af van de buitenwereld voor gebed en boete. Zijn volgelingen besloten hun leven stilzwijgend te leiden. Hun thuisbasis heette Abdij Notre Dame de la Grande Trappe, waardoor de orde al snel bekend werd als Trappisten.
Een aantal kloosters besloot bier te gaan brouwen. In eerste instantie voor eigen gebruik, maar al snel ook voor geïnteresseerde buitenstaanders. Met de opbrengsten werd bijvoorbeeld de abdij onderhouden.
Tegenwoordig is er een speciaal label om echte Trappisten te onderscheiden van de vele “normale” kloosterbieren. Om het Authentic Trappist Product te mogen dragen, moet het bier aan enkele voorwaarden volden.
- Het bier moet binnen de muren van de abdij worden geproduceerd.
- Het bier moet door de kloosterlingen of hun onder toezicht worden gebrouwen
- De exploitatie moet ondergeschikt zijn aan het klooster.
- De opbrengsten moeten worden gebruikt voor het levensonderhoud van de monniken en voor het onderhoud van het klooster. Als er geld overblijft, wordt dit aan goede doelen en sociale werken geschonken.
Welke trappisten zijn er?
Op dit moment zijn er wereldwijd tien Trappistenbrouwerijen te vinden. De Belgen zijn met 5 brouwerijen het best vertegenwoordigd, gevolgd door Nederland met 2. Oostenrijk, de Verenigde Staten, Italië en Engeland hebben allemaal 1 brouwerij.
De heilige graal voor bierliefhebbers. De Belgische monniken van de Sint-Sixtusabdij brengen hun hun Westvleteren namelijk alleen uit in kleine batches die alleen aan de poort te krijgen. En denk maar niet dat je daar even tussen glipt. Als het nummerbord niet klopt met de naam die je hebt opgegeven, dan keer je zonder bier huiswaarts. Maar de meeste bierliefhebbers zijn het er wel over eens: hun bier is het waard. En waar de Blond en Dubbel menig mens tevreden achterlaat, is het vooral de Quadrupel Westvleteren 12 die een legendarische status ontwikkeld heeft. Daarnaast zijn zij de oudste Trappistenbrouwerij die nog in bedrijf is. Al in 1838 verkopen zij bier om in hun levensonderhoud te voorzien.
Als één van de grootste spelers is Westmalle van de Belgische abdij Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart een klassieker. Zij begonnen al in 1836 met brouwen. Eerst voor eigen gebruik, maar sinds 1856 ook voor de verkoop. En dat heeft ze geen windeieren gelegd, want tegenwoordig is het bier te verkrijgen in supermarkten en op de meeste terrassen in Nederland en België. Verwacht van deze makers niet al teveel vernieuwing. Zij hebben slechts een Dubbel en een Tripel in het assortiment. Maar het is niet voor niets dat beiden tot de top in hun genre behoren. Hun Patersbier was eerst voornamelijk voor eigen gebruik en alleen te krijgen bij de abdij. Sinds 2020 is het ook commercieel verkrijgbaar.
Het bier van de Belgische Abdij Notre-Dame de Scourmont heet Chimay. Zij zijn al sinds 1862 actief aan het brouwen. Na de Tweede Wereldoorlog moesten ze vanwege de verwoesting van het klooster echter helemaal opnieuw beginnen. Pater Théodore ontwikkelde toen een unieke giststreng die nog altijd gebruikt wordt voor het bier. In hun standaardassortiment zit Patersbier, Dubbel, Tripel en Strong Dark Ale. De laatste laten ze regelmatig rijpen op diverse vaten voor eenmalige uitgaves.
Hoewel de Nederlandse monniken van de Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven in eerste instantie leefden van landbouw en veeteelt begonnen zij in 1884 met het brouwen van bier. La Trappe groeide steeds verder en na samenwerking met Stella Artois ging men in 1999 een verbond aan met Royal Swinkels Family Brewers. Door onduidelijkheid over de onafhankelijkheid werd het logo Authentic Trappist Product een tijdje niet gevoerd. La Trappe heeft het grootste aanbod van alle Trappisten, bestaande uit Blond, Dubbel, Tripel, Quadrupel, Wit, Pale Ale, Strong Golden Ale en Bock. Er is zelfs een alcoholvrij bier beschikbaar. Daarnaast brengen ze met grote regelmaat eenmalige batches Quadrupel uit die op diverse vaten mochten rijpen.
Abdij Notre-Dame de Saint-Rémy begon met brouwen in 1899. Zij brouwen met Rochefort het klassieke Belgische abdijbier: Dubbel, Strong Dark Ale en Quadrupel. Sinds 2020 komt daar ook nog een Tripel bij.
De Abdij van Orval staat garant voor één van de meest bijzondere Trappisten. Orval werd voor het eerst gebrouwen in 1932. Het is één van de weinige bieren die vers compleet anders smaakt dan na enkele jaren goed bewaard. De unieke smaak wordt bereikt door de gistaanslag die zich aan de ketels hecht. In de jaren vijftig werd de brouwinstallatie volledig schoongemaakt, waarmee het Belgische Orval zijn smaak verloor. Die fout maakt men nooit meer: de aanslag blijft altijd in de ketels aanwezig. Orval is één van de weinigen die slechts 1 commercieel product brouwt. Alleen in het abdijcafé kan je de minder sterke Orval Vert proberen.
Stift Engelszell is het enige trappistenklooster in Oostenrijk. Engelszell is relatief nieuw in de wereld van bier. Het eerste exemplaar werd namelijk in 2012 gebrouwen. Hun basiskeuze bestaat uit Gregorius (Quadrupel), Benno (Dubbel) en Nivard (Pale Ale), allen vernoemd naar voormalige abten. Daarnaast brouwen zij ook een Hefeweizen en een Zwickelbier.
De 2e Nederlandse Trappist is Zundert van Abdij Maria Toevlucht. Zij brachten in 2013 hun eerste bier uit, een Tripel. De abdij bestond toen al meer dan 100 jaar. Sinds 2018 brouwen ze ook een Quadrupel en in 2023 kwam daar nog een Patersbier bij.
Het Italiaanse Abdij Tre Fontane heeft een Blond bier dat niet voor iedereen is weggelegd. De smaak van de gebruikte eucalyptuskruiden in Tre Fontane is vrij uniek. Deze monniken zijn dan ook niet heel commercieel ingesteld. Zij brouwen veel kleinere hoeveelheden dan collega’s. Tre Fontane draagt sinds 2015 het label Authentic Trappist Product. Een jaar of 5 later breidden zij uit met een IPA en een Tripel.
Abdij van Mount Saint-Bernard is de meest recente Trappistenbrouwer. In 2018 kwam het eerste bier van deze Engelse monniken op de markt. Niet onder hun gewenste eigen naam overigens, omdat Saint-Bernard teveel leek op het beschermde St. Bernardus. De keuze viel daarom op Tynt Meadow, de nabijgelegen heuvel waar de geschiedenis van de abdij begon.
Nét niet
Er bestaan ook nog enkele Trappistenordes die het label Authentic Trappist Product niet mogen dragen. Zo is er bijvoorbeeld Mont des Cats van de Franse Abbaye du Mont-des-Cats. Zij brouwen hun recept echter niet zelf, maar laten dat over aan hun broeders van Chimay. Of wat te denken van het Spaanse Monasterio de San Pedro de Cardeña? Zij behoren tot de kloosterorde, maar hun recept voor de Cardeña Tripel wordt elders gebrouwen.
De situatie rondom de Sint-Benedictusabdij is anders. Hun Achel was tot 2021 een Authentic Trappist Product, maar verloor die status omdat het brouwproces niet langer wordt overzien door lokale monniken. Wel komt de abt van Westmalle wekelijks langs om deze abdij te helpen.
Helaas zijn er ook brouwerijen die volledig de deuren sluiten, zoals de Saint Joseph’s Abbey. Zij zij waren de enige officiële Trappistenbrouwerij buiten Europa. Zij begonnen met brouwen in 2013, maar zagen zich in 2023 gedwongen de handdoek in de ring te gooien. Spencer besloeg niet alleen de klassieke stijlen – zoals Patersbier, Quadrupel en Strong Dark Ale – maar ook een Imperial Stout en een IPA (die opvallend genoeg alleen in Europa te krijgen is).
Master Bieren 
een knap en interessant overzicht..
alhoewel ik bijna nooit een trappist drink
groeten
LikeLike